Kiedy połączenie spółek kapitałowych podlega PCC?

Spółka z o.o. planuje przejąć inną spółkę z o.o. Jedynym wspólnikiem każdej z tych spółek jest ta sama osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej. W związku z tym planuje ona dokonać uproszczonego połączenia spółek przez przejęcie, bez podwyższenia kapitału zakładowego. Przyjmujemy, że w takiej sytuacji nie będzie konieczne rozliczenie PCC. Czy prawidłowo?

TAK. Połączenie dwóch spółek z o.o. nie wymaga rozliczenia PCC.

Spółki kapitałowe mogą się łączyć ze sobą oraz ze spółkami osobowymi, przy czym spółka osobowa, z wyłączeniem spółki komandytowo-akcyjnej, nie może być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną.

Od 15 września 2023 r. można korzystać z uproszczonego (konsolidacyjnego) sposobu połączenia przez przejęcie. Odnośnie krajowych połączeń kwestie te reguluje art. 515¹ K.s.h. Zgodnie z nim w uproszczonym połączeniu nie jest konieczne przyznawanie udziałów lub akcji spółki przejmującej. Dotyczy to sytuacji, gdy jeden wspólnik posiada bezpośrednio lub pośrednio wszystkie udziały lub akcje w łączących się spółkach albo wspólnicy łączących się spółek posiadają udziały lub akcje w tej samej proporcji we wszystkich łączących się spółkach.

W świetle przepisów ustawy o PCC (Dz. U. z 2024 r. poz. 295) umowa spółki i jej zmiana podlega PCC. W przypadku umowy spółki za jej zmianę uważa się m.in. przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego spółki kapitałowej. Umowa spółki oraz jej zmiana podlegają podatkowi, jeżeli w chwili dokonania czynności na terytorium RP znajduje się w przypadku spółki kapitałowej rzeczywisty ośrodek zarządzania albo siedziba tej spółki, jeśli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego.

Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 27 marca 2025 r., nr 0111-KDIB2-3.4014.45.2025.5.ASZ, wskazał, że w sytuacji gdy połączenie zostanie przeprowadzone bez podwyższania kapitału zakładowego spółki przejmującej, to czynność ta nie mieści się w katalogu czynności objętych opodatkowaniem PCC i tym samym nie łączy się z powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie tego podatku.

Warto dodać, że nawet gdyby takie podwyższenie miało miejsce, to gdy łączą się ze sobą spółki kapitałowe, czynność ta jest wyłączona z PCC na mocy art. 2 pkt 6 lit. a) ustawy o PCC. Regulacja ta nie dotyczy wszystkich rodzajów połączeń spółek, np. połączenia spółki osobowej ze spółką kapitałową. Obejmuje ono swym zakresem jedynie łączenia spółek kapitałowych. Gdy zarówno spółka przejmowana, jak i spółka przejmująca są spółkami z o.o., a więc obie są spółkami kapitałowymi, to ich połączenie jest wyłączone z opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 6 lit. a) ustawy o PCC (por. np. interpretację indywidualną Dyrektora KIS z dnia 31 sierpnia 2023 r., nr 0111-KDIB2-2.4014.185.2023.1.MM).