Kodeks spółek handlowych, K.s.h., spółka osobowa, spółka kapitałowa
lupa
A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 30 (929) z dnia 20.10.2016

Podział spółki kapitałowej w księgach rachunkowych

Nastąpił podział spółki akcyjnej i przejęcie części majątku tej spółki przez inną istniejącą spółkę z o.o. jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jakich księgowań (na jakich kontach) należy dokonać w związku z przekazaniem środków trwałych całkowicie zamortyzowanych i częściowo zamortyzowanych w spółce dzielonej i spółce przejmującej?

W spółce dzielonej wyceny środków trwałych wchodzących w skład zorganizowanej części dokonuje się według wartości księgowej netto. Z kolei spółka przejmująca wycenia te same środki trwałe w wartości godziwej.

Przepisy dotyczące podziału spółek określone są w art. 528-5501 Kodeksu spółek handlowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1578), dalej: K.s.h. Spółkę kapitałową można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych. Nie jest natomiast dopuszczalny podział spółki akcyjnej, jeżeli kapitał zakładowy nie został pokryty w całości (por. art. 528 § 1 K.s.h.).

Według art. 529 § 1 K.s.h., podział spółki może być dokonany:

1) przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie),

2) przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek (podział przez zawiązanie nowych spółek),

3) przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i nowo zawiązaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki),

4) przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Ze stanu faktycznego przedstawionego w pytaniu wynika, że podział spółki akcyjnej został dokonany przez przeniesienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa na istniejącą spółkę z o.o., a więc miał miejsce podział przez wydzielenie, o którym mowa w ww. pkt 4. W tym przypadku - stosownie do art. 530 § 2 (zdanie drugie), wydzielenie następuje w dniu wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej (dzień wydzielenia).

Zamknięcie ksiąg rachunkowych w spółce dzielonej

Z ustawy o rachunkowości wynika, że w spółce dzielonej księgi rachunkowe zamyka się na dzień poprzedzający dzień podziału, jeżeli w wyniku podziału powstaje nowa jednostka, to jest na dzień poprzedzający dzień wpisu do rejestru podziału - nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia zaistnienia tego zdarzenia. Wynika to z art. 12 ust. 2 pkt 5 ustawy o rachunkowości. W takim przypadku wystąpi konieczność sporządzenia sprawozdania finansowego na dzień poprzedzający dzień wydzielenia.

W stanie faktycznym przedstawionym w pytaniu nastąpił podział spółki akcyjnej i przejęcie części majątku tej spółki przez inną istniejącą spółkę z o.o. jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W takiej sytuacji spółka dzielona nie ma obowiązku zamykania ksiąg rachunkowych. Wynika to z art. 12 ust. 3a ustawy o rachunkowości. Nie wystąpi także obowiązek sporządzenia `sprawozdania finansowego na dzień poprzedzający dzień wydzielenia.

Ewidencja w spółce dzielonej

W razie podziału spółki kapitałowej przez wydzielenie należy z ksiąg rachunkowych spółki dzielonej wyksięgować wszystkie składniki majątku wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a więc aktywa (np. środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, materiały, towary, należności, środki pieniężne) oraz pasywa (np. zobowiązania z różnych tytułów). Dokumentem stanowiącym podstawę dokonania zapisów w księgach rachunkowych może być sporządzony inwentarz składników majątkowych składających się na wydzieloną zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Z dniem podziału przechodzą one na spółkę przejmującą. Składniki aktywów i pasywów ujęte w inwentarzu należy wycenić według wartości księgowej na dzień wydzielenia. Następnie należy je wyksięgować, ujmując ich wartość na odrębnym koncie rozliczeniowym, np. na koncie 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Rozliczenie podziału spółki). Przykładowe zapisy dokonywane na dzień wydzielenia, którym w rozważanej sytuacji jest dzień wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej (tj. spółki z o.o.), mogą wyglądać następująco:

1. Wyksięgowanie aktywów:
      - Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki"
         (w analityce: Rozliczenie podziału spółki),
      - Ma różne konta zespołu, np. 0, 1, 2, 3, 6.
2. Wyksięgowanie pasywów:
      - Wn różne konta, np. zespołu 1, 2, 8,
      - Ma konto 24.

Z pytania wynika, że w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa wchodzą środki trwałe całkowicie zamortyzowane i częściowo zamortyzowane. Należy więc wskazać, że w przypadku składników majątku podlegających amortyzacji, ujęciu na koncie 24 podlegać będzie ich wartość księgowa netto, tj. niezamortyzowana wartość początkowa środków trwałych. Oznacza to, że środki trwałe w 100% zamortyzowane będą wykazane w inwentarzu w wartości zerowej. Natomiast dotychczas dokonane odpisy amortyzacyjne podlegać będą wyksięgowaniu, zapisem:

      - Wn konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych",
      - Ma konto 01 "Środki trwałe".

Po wyksięgowaniu wszystkich aktywów i pasywów wchodzących w skład wydzielonej zorganizowanej części przedsiębiorstwa na koncie 24 pozostanie saldo po stronie Wn. Oznacza ono nadwyżkę wartości aktywów nad wartością pasywów. Jeżeli w wyniku podziału spółki kapitałowej nastąpi obniżenie jej kapitału zakładowego, to w takim przypadku rozliczenie salda Wn konta 24 nastąpi pod datą wpisu tego obniżenia w KRS. Wówczas w księgach rachunkowych należy dokonać następującego zapisu:

      - Wn konto 80 "Kapitał zakładowy",
      - Ma konto 24.

W innej sytuacji, tj. gdy w wyniku podziału spółki kapitałowej nastąpi obniżenie kapitału zapasowego lub rezerwowego spółki dzielonej, wówczas pod datą podziału saldo Wn konta 24 odnieść należy na zmniejszenie tych kapitałów. Odbywać się to może zapisem:

      - Wn konto 81-1 "Kapitał zapasowy" lub konto 81-2 "Kapitał rezerwowy",
      - Ma konto 24.
Przykład

Kapitał zakładowy spółki akcyjnej wynosi 900.000 zł. W sierpniu 2016 r. nastąpił podział tej spółki i przejęcie części jej majątku jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa przez istniejącą spółkę z o.o. Ze sporządzonego inwentarza wynika, że w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa wchodzą następujące aktywa i pasywa:

1) budynek magazynowy zaliczony do środków trwałych, którego wartość początkowa wynosi 300.000 zł, a jego dotychczasowe umorzenie: 125.000 zł,

2) samochód ciężarowy zaliczony do środków trwałych, którego wartość początkowa wynosi 75.000 zł (samochód ten jest w 100% zamortyzowany),

3) należności z tytułu dostaw i usług: 25.000 zł,

4) towary w cenie zakupu: 10.000 zł,

5) gotówka w kasie: 2.000 zł,

6) zobowiązania z tytułu dostaw i usług: 15.000 zł.

Podział spółki akcyjnej następuje w drodze obniżenia kapitału zakładowego.

Dekretacja:

Opis operacji: Kwota Konto
Wn Ma
1. Wyksięgowanie budynku magazynowego:      
   a) wartość księgowa netto, czyli wartość niezamortyzowana: 175.000 zł 24 01
   b) dotychczasowe umorzenie: 125.000 zł 07-1 01
2. Wyksięgowanie samochodu ciężarowego: 75.000 zł 07-1 01
3. Wyksięgowanie należności: 25.000 zł 24 20
4. Wyksięgowanie towarów: 10.000 zł 24 33
5. Wyksięgowanie gotówki: 2.000 zł 24 10
6. Wyksięgowanie zobowiązań: 15.000 zł 21 24
7. Obniżenie kapitału podstawowego - zapis pod datą rejestracji w KRS (saldo konta 24): 197.000 zł 80 24

Księgowania:

Podział spółki kapitałowej w księgach rachunkowych

Wycena środków trwałych przez spółkę przejmującą

Aktywa i pasywa wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółka przejmująca wycenia według zasad stosowanych przy łączeniu spółek metodą nabycia, tj. w wartości godziwej. W takiej też wartości powinny zostać wycenione środki trwałe, o których mowa w pytaniu. Wszystkie składniki aktywów i pasywów zostaną ujęte w księgach rachunkowych spółki przejmującej na dzień wydzielenia, którym w tym przypadku jest dzień wpisu do KRS podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej.

Więcej przeczytasz w Pisaliśmy o tym
Biuletynie Informacyjnym nr 5 z 10.02.2015 r.
na str. 72-75

Podział spółki kapitałowej a VAT

Ustawodawca nie przewidział szczególnej procedury dla rozliczania VAT z tytułu podziału spółki i przejęcia części jej majątku (jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa) przez inną spółkę kapitałową.

W związku z powyższym należy mieć na uwadze art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Zgodnie z jego treścią, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Natomiast poprzez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania (patrz: art. 2 pkt 27e ustawy o VAT).

W sytuacji przedstawionej przez Czytelnika mamy do czynienia z podziałem spółki akcyjnej i przejęciem części majątku tej spółki przez spółkę z o.o. Przy czym przejmowana część majątku stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Jak wskazano, podział spółki może być dokonany m.in. przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Przeniesienie części majątku spółki dzielonej na skutek podziału przez wydzielenie należy uznać za transakcję zbycia w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy VAT, wyłączoną z opodatkowania VAT, gdy jego przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa. Znajduje to potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8 czerwca 2016 r., nr IPPP3/4512-306/16-2/JF, w której organ podatkowy uznał za prawidłowe następujące stanowisko podatnika:

"(...) jako że przedmiotem rozważanego podziału Spółki przez wydzielenie będzie część jej majątku stanowiąca ZCP, przeniesienie, na rzecz wydzielonej spółki, ww. części majątku będzie stanowić niepodlegające opodatkowaniu VAT zbycie ZCP w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy VAT (podkreśl. red.). (...)"

www.KodeksSpolek.pl - Łączenie i podział spółek:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.VademecumPodatnika.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

październik 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
8
9
11
12
13
14
16
17
18
19
20
22
23
24
26
27
28
29
30
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
KODEKS PRACY, Prawo Pracy
Kodeks Cywilny - zbiór przepisów prawnych z zakresu prawa cywilnego

GOFIN PODPOWIADA

Kompleksowe opracowania tematyczne

Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.