Problemy przy przekształceniu przedsiębiorcy w spółkę

Wielu przedsiębiorców jednoosobowych decyduje się na dokonanie przekształcenia w spółkę kapitałową. Przeprowadzenie samej procedury przekształcenia wymaga jednak sporo wysiłku.

Rozważam możliwość przekształcenia swojej jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o.o. Ile czasu trwa cała procedura przekształcenia? Czy może zamknąć się w jednym miesiącu?

Procedura przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością jest dość złożona i wydaje się raczej niemożliwe, aby trwała tylko przez miesiąc. Czynności niezbędne do przekształcenia określa art. 584⁵ K.s.h. Z przepisu tego wynika, że do przekształcenia przedsiębiorcy wymaga się:

sporządzenia planu przekształcenia przedsiębiorcy wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta,
złożenia oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy,
powołania członków organów spółki przekształconej,
zawarcia umowy spółki albo podpisania statutu spółki przekształconej,
dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia przedsiębiorcy przekształcanego z CEIDG.

W praktyce przekształcenie dzieli się na trzy etapy. Pierwszy polega na sporządzeniu planu przekształcenia, a w szczególności załączników do tego planu. Najwięcej czasu trzeba poświęcić na przygotowanie wyceny składników majątku i sprawozdania finansowego. Drugi etap rozpoczyna wystąpienie do KRS z wnioskiem o wyznaczenie biegłego celem zbadania planu przekształcenia. Sąd wyznacza biegłego przekazując mu odpis planu z załącznikami, a biegły sporządza opinie. Pozytywna opinia otwiera drogę do dokonania samego przekształcenia. Jest to trzeci etap, który obejmuje w szczególności złożenie oświadczenia o przekształceniu, sporządzenie aktu założycielskiego i złożenie wniosku do KRS.

W praktyce więc w toku procedury przedsiębiorca musi dwukrotnie udać się do notariusza (raz, aby sporządzić plan przekształcenia oraz ponownie, by sporządzić akt założycielski i oświadczenie o przekształceniu). Ponadto dwukrotnie składa wnioski do KRS - pierwszy o wyznaczenie biegłego rewidenta i drugi o wpis spółki do rejestru przedsiębiorców.

Rozpoczynamy procedurę przekształcenia. Przepisy wymagają, aby plan przekształcenia został sporządzony w formie aktu notarialnego. Czy dotyczy to również załączników do planu?

NIE. Kwestię formy, w jakiej ma być sporządzony plan przekształcenia, reguluje art. 584⁶ K.s.h. Zgodnie z tym przepisem plan przekształcenia przedsiębiorcy sporządza się w formie aktu notarialnego. Przyjmuje się jednak, że wymóg ten odnosi się tylko do planu w sensie ścisłym, tj. do oświadczenia zawierającego co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy przekształcanego na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy (art. 584⁶ § 1 K.s.h.).

Z kolei załączniki do planu przekształcenia powinny być sporządzone w zwykłej formie pisemnej. Załącznikami tymi, zgodnie z art. 584⁶ § 2 K.s.h., są:

projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy,
projekt aktu założycielskiego (statutu),
wycena składników majątku (aktywów i pasywów) przedsiębiorcy przekształcanego,
sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na dzień wskazany w art. 584⁶ § 1 K.s.h.

Biegły pozytywnie zaopiniował plan przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę z o.o. Obecnie przygotowujemy wniosek o wpis przekształcenia do KRS. Jakie dokumenty powinny zostać dołączone do wniosku?

Jak wynika z art. 584⁴ K.s.h., do przekształcenia przedsiębiorcy, co do zasady, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące powstania spółki przekształconej. Dlatego też do wniosku o wpis spółki do KRS (druk KRS-W3 i odpowiednie załączniki do niego, co najmniej KRS-WH, KRS-WM, KRS-WE, KRS-WK) dołącza się przede wszystkim dokumenty typowe dla pierwszej rejestracji jednoosobowej spółki z o.o. Są to: akt założycielski (wypis z aktu notarialnego), uchwały o powołaniu członków zarządu (i ewentualnie innych organów spółki), adresy członków zarządu, poświadczone wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentacji spółki, oświadczenie członków zarządu o pokryciu kapitału zakładowego, lista wspólników, adres jedynego wspólnika spółki z o.o. Do wniosku trzeba również dołączyć oświadczenie o przekształceniu przedsiębiorcy oraz dokumenty składane do urzędu skarbowego, urzędu statystycznego i ZUS w ramach tzw. "jednego okienka". Wniosek o wpis spółki przekształconej do KRS podlega opłacie w kwocie 600 zł (500 zł opłata sądowa i 100 zł za ogłoszenie w MSiG). Do wniosku należy dołączyć dowód uiszczenia tej opłaty.

Po wpisie przekształcenia do KRS przedsiębiorca nie musi natomiast składać wniosku o wykreślenie wpisu z CEIDG. Informacja o transformacji zostanie tam przekazana przez CI KRS. Organ ewidencyjny z urzędu zamieści informację o przekształceniu, a następnie wykreśli przedsiębiorcę z CEIDG.

Niebawem składamy wniosek o wpis przekształcenia przedsiębiorcy do KRS. Czy spółka zachowa NIP i REGON, którymi posługuje się obecnie przedsiębiorca jednoosobowy?

NIE. Spółka przekształcona nie zachowa NIP i REGON, którymi posługuje się osoba fizyczna - przedsiębiorca jednoosobowy.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2012 r. poz. 1314 ze zm.), NIP nadany podatnikowi nie przechodzi na następcę prawnego. Przewidziane w dalszej części tego przepisu wyjątki od tej zasady nie dotyczą przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę kapitałową.

Analogiczna regulacja znajduje się w § 6 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie m.in. sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej (Dz. U. z 1999 r. nr 69, poz. 763 ze zm.). Z przepisu tego wynika, że numer identyfikacyjny REGON pozostaje niezmieniony w czasie istnienia podmiotu i nie przechodzi na następcę prawnego. Przekształcenie przedsiębiorcy nie znajduje się w katalogu wyjątków od tej zasady przewidzianym w § 6 ust. 5 rozporządzenia.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030)