Spółki kapitałowe nie mogą skorzystać z umorzenia długu w ZUS

Ustawa o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność dotyczy, zgodnie z intencją projektodawcy, tylko składek na własne ubezpieczenia osób prowadzących taką działalność. Takiej odpowiedzi na interpelację nr 21494 udzielił podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.

Autor interpelacji zwrócił uwagę, że założeniem ustawy o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność, która weszła w życie od 15 stycznia 2013 r. (dalej zwanej ustawą abolicyjną), było umożliwienie pozbycia się długu składkowego za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r., w tym należnych z tego tytułu dodatkowych kosztów (m.in. odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora ZUS bądź naczelnika US lub komornika sądowego). Przy czym z możliwości anulowania długu składkowego w ZUS na podstawie tej ustawy mogą skorzystać wybrani przedsiębiorcy, którzy prowadzili lub prowadzą pozarolniczą działalność. Prawo takie nie przysługuje m.in. spółkom kapitałowym, w szczególności spółce z o.o. W ocenie posła sytuacja ta wymaga zmiany i korekty przepisów tej ustawy.

Udzielający odpowiedzi przedstawiciel resortu pracy wyjaśnił, że w katalogu osób uprawnionych do skorzystania z instytucji umorzenia długu z tytułu nieopłaconych składek ubezpieczeniowych znajdują się osoby podlegające w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności. Dotyczy to osób, które prowadziły lub prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą, wskazanych w art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Z abolicji składkowej mogą więc skorzystać osoby zadłużone w ZUS prowadzące w wymienionym wcześniej okresie działalność:

gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,
twórczą lub artystyczną albo
w zakresie wolnego zawodu,
jako wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. lub spółki jawnej, komandytowej bądź partnerskiej.

Ponadto z wnioskiem o anulowanie długu w ZUS mogą wystąpić również spadkobiercy lub osoby trzecie, wobec których ZUS wydał decyzję o odpowiedzialności za zobowiązania płatnika z tytułu nieopłaconych przez niego składek na jego własne ubezpieczenia za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r. Jednak podstawowym warunkiem umorzenia zadłużonemu przedsiębiorcy należności składkowych jest opłacenie w określonym czasie tzw. należności niepodlegających umorzeniu (np. składek ubezpieczeniowych za pracowników, zleceniobiorców czy osoby współpracujące).

Zdaniem przedstawiciela resortu niezrozumiałym jest zatem wnioskowanie o rozszerzenie w ustawie abolicyjnej katalogu przedsiębiorców, którym ZUS będzie mógł umorzyć dług, o spółki kapitałowe, w tym o spółkę z o.o. Wiązałoby się to bowiem z koniecznością wprowadzenia przepisów umorzeniowych dotyczących należności z tytułu składek niepodlegających dotychczas umorzeniu, a wręcz chronionych. W jego ocenie nie ma jakichkolwiek podstaw do umarzania składek, które płatnik ma obowiązek opłacić za ubezpieczonych (np. pracowników, zleceniobiorców czy współpracowników).