Koszt przekształcenia spółki cywilnej w jawną

Prowadzimy działalność w ramach spółki cywilnej. Rozważamy jej przekształcenie w spółkę jawną. Ile wynoszą opłaty za rejestrację w KRS? Czy konieczny jest udział notariusza? Czy przekształcenie podlegać będzie PCC?

Spółka cywilna może być przekształcona w spółkę jawną, o ile zadecydują o tym jednomyślnie wszyscy wspólnicy. Procedura jest uproszczona. Jej wymogi sprowadzają się do konieczności dostosowania umowy spółki do przepisów o umowie spółki jawnej oraz uzyskania wpisu w KRS. Przekształcenie wymaga zgłoszenia do sądu rejestrowego przez wszystkich wspólników (art. 26 § 4-6 K.s.h.). Koszt uzyskania wpisu w rejestrze przedsiębiorców to 600 zł (500 zł tytułem opłaty sądowej oraz 100 zł za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym).

Dostosowanie umowy spółki polegać może na zawarciu aneksu lub sporządzeniu odrębnej umowy. Wspólnicy w dokumencie powinni wskazać, jaki jest cel zawierania aneksu/umowy i że nowe postanowienia wejdą w życie z chwilą wpisu spółki jawnej do rejestru przedsiębiorców. Od tego momentu spółka cywilna stanie się spółką jawną. Będą jej przysługiwać wszystkie prawa i obowiązki stanowiące majątek wspólny wspólników. Wspólnicy spółki cywilnej staną się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki jawnej. Pozostanie ona podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce (wspólnikom) przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej (art. 26 § 5 K.s.h.).

Obowiązkowe postanowienia umowy spółki jawnej wymienia art. 25 K.s.h. Jednym z nich jest m.in. określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość. W ramach procedury przekształcenia wspólnicy spółki cywilnej mogą przewidzieć, że wkładem będzie ich wspólny majątek związany z uczestnictwem w spółce cywilnej. Mogą także wskazać np. kwotowo wartość przypadającą na poszczególnych wspólników. Nie będzie to aport przedsiębiorstwa, a "przejście" wspólnego majątku wspólników spółki cywilnej na spółkę jawną w ramach procedury przekształcenia. Przekształcenie nie wiąże się bowiem z wymogiem wniesienia nowych, dodatkowych wkładów, choć jest to dopuszczalne.

Jeżeli do spółki nie będą wnoszone nowe wkłady wymagające szczególnej formy, dla aneksu/umowy spółki sporządzanych w ramach procedury przekształcenia wystarczające jest zachowanie zwykłej formy pisemnej. Dotyczy to także przypadku, gdy w skład wspólnego majątku wchodzi nieruchomość. Zatem udział notariusza w procedurze przekształcenia nie jest konieczny. SN w wyroku z dnia 7 maja 2009 r., sygn. akt IV CSK 14/09, potwierdził, że "spółka jawna, będąca rezultatem »przeistoczenia« się spółki cywilnej staje się właścicielem ruchomości i nieruchomości dotychczasowej wspólności łącznej wspólników tej spółki, bez potrzeby dokonywania jakichkolwiek dodatkowych czynności prawnych, a tylko zgłaszając do odpowiednich rejestrów, ksiąg wieczystych itp.".

Przekształcenie spółki cywilnej w jawną a PCC:

»	przekształcenie podlega PCC, jeżeli wynikiem transformacji jest zwiększenie majątku spółki. Wówczas przekształcenie podlega PCC jako zmiana umowy spółki,
»	stawka podatku wynosi 0,5%,
»	podstawę opodatkowania stanowi wartość wkładów do spółki osobowej powstałej w wyniku przekształcenia minus opłaty za uzyskanie wpisu w rejestrze przedsiębiorców i koszty notarialne związane z zawarciem aneksu do umowy spółki/sporządzeniem nowej umowy (w omawianym przypadku 600 zł za wpis do KRS). Jednakże zwolnione są z PCC umowy spółki i ich zmiany związane z przekształceniem spółek w części wkładów do spółki, których wartość była uprzednio opodatkowana PCC (art. 9 pkt 11 lit. a) ustawy o PCC, Dz. U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm.).