Gazeta Podatkowa nr 74 (1428) z dnia 14.09.2017

Przekazanie synowi udziału w spółce jawnej

Jestem wspólnikiem spółki jawnej. Mam 50% udziałów. Swój udział w spółce chcę przekazać synowi, który jest zaangażowany w jej sprawy. Drugi wspólnik wyraża na to zgodę. Jak mogę przekazać swój udział synowi - czy może być to darowizna? Czy w takim przypadku syn będzie zwolniony od podatku od spadków i darowizn?

Wspólnik spółki jawnej może przekazać swój udział synowi korzystając z instytucji przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej. Jest to możliwe, o ile umowa spółki przewiduje taką ewentualność (art. 10 § 1 K.s.h.). Poza tym konieczne jest uzyskanie pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

W przypadku spółki jawnej zawiązanej w trybie S24, której umowa spółki nie była modyfikowana poza systemem, zbycie udziału spółkowego może nastąpić poprzez portal S24. W takim przypadku oświadczenia zbywcy i nabywcy wymagają opatrzenia kwalifikowanym e-podpisem albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP (art. 10 § 4-5 K.s.h.).

Jeżeli czynność jest dokonywana w trybie tradycyjnym, wówczas wskazać należy, że przepisy K.s.h. nie stawiają żadnych wymogów co do formy tej czynności. Ze względów praktycznych wskazane jest zachowanie formy pisemnej (zob. art. 890 § 1 zd. 2 Kodeksu cywilnego). Umowa zbycia zawierana jest pomiędzy zbywcą - dotychczasowym wspólnikiem a nabywcą. Na mocy tej umowy zbywca występuje ze spółki, w jego miejsce wchodzi nabywca. Spółka zaś zobowiązana jest zgłosić do KRS zaistniałe zmiany w składzie wspólników.

Podstawą zbycia ogółu praw i obowiązków wspólnika może być umowa darowizny. Gdy nabycie następuje przez małżonka, zstępnych (np. dzieci), wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma czy macochę, to osoby te mogą skorzystać ze zwolnienia od podatku na zasadach określonych w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2017 r. poz. 833 ze zm. - dalej ustawa). Do darowizny udziału spółkowego zastosowanie ma art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy.

Warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest zgłoszenie jego nabycia (na druku SD-Z2) właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od chwili opisanej w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy. Przykładowo, gdy umowa jest zawarta w formie pisemnej i stanowi ona, że z dniem jej zawarcia dochodzi do zbycia ogółu praw i obowiązków, termin 6 miesięcy na zgłoszenie należy liczyć od dnia zbycia (tu: od zawarcia umowy). W przypadku niespełnienia opisanego warunku, nabycie podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej. Wyjątki od obowiązku zgłoszenia wskazuje art. 4a ust. 4 ustawy.