Gazeta Podatkowa nr 11 (843) z dnia 6.02.2012

Pożyczka dla spółki komandytowej a PCC

Spółka komandytowa uzyskała pożyczkę od przedsiębiorcy będącego podatnikiem VAT, niezajmującego się usługami finansowymi. Pożyczkodawca nie jest powiązany ze spółką. Czy transakcję tę należy wykazać w deklaracji PCC i zapłacić 2% podatku?

W przypadku spółek osobowych dla kwalifikacji pożyczki pod kątem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych ważne jest to, czy pożyczkodawca jest uczestnikiem spółki - pożyczkobiorcy. Wynika to z tego, że na gruncie ustawy o PCC za zmianę umowy spółki uważa się m.in. pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika (art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o PCC, Dz. U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm.). Tym samym, gdy pożyczka udzielana jest przez wspólnika, to podlega PCC stosownie dla regulacji przewidzianych dla umowy spółki. Natomiast gdy pożyczkodawcą jest osoba niepowiązana ze spółką, pożyczkę należy rozpatrzyć przestrzegając regulacji odnoszących się do umowy pożyczki.

W pytaniu wskazano, że mamy do czynienia z drugą z wymienionych sytuacji.

Umowa pożyczki podlega PCC. Czynności cywilnoprawne podlegają PCC (z zastrzeżeniem odnoszącym się do umowy spółki i jej modyfikacji), jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się lub prawa majątkowe wykonywane:

• na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
   
• za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium RP (art. 1 ust. 4 ustawy).

Tylko jeżeli mamy do czynienia z czynnością spełniającą kryteria określone w art. 1 ust. 4 wymienionej ustawy, będzie ona podlegała PCC.

Jednak w danym przypadku może znaleźć zastosowanie wyłączenie od opodatkowania z tytułu podlegania czynności podatkowi od towarów i usług. W myśl art. 2 pkt 4 ustawy o PCC nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

a) opodatkowana VAT,

b) zwolniona z VAT, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Udzielenie pożyczki w świetle przepisów ustawy o VAT jest usługą zwolnioną z VAT, niezależnie od tego, czy pożyczkodawca zajmuje się usługami finansowymi.

Powyższe oznacza, że pożyczka otrzymana przez spółkę komandytową od podmiotu nieuczestniczącego w spółce nie podlega PCC, bowiem korzysta ze zwolnienia z VAT. W konsekwencji ma do niej zastosowanie wyłączenie spod opodatkowania PCC. Tym samym nie ma konieczności składania deklaracji PCC, ani tym bardziej uiszczania podatku.