Odpowiedzialność za długi spółki jawnej w razie zbycia udziału

Rozważam zbycie udziału w spółce jawnej. Pozostali wspólnicy nie są temu przeciwni. Spółka teraz nie ma zaległości finansowych. Jednak pozostali wspólnicy chcą rozwinąć działalność, finansując inwestycje kredytami. Czy jako były wspólnik będę mógł być pociągnięty do odpowiedzialności?

Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę na zasadach wskazanych w art. 10 K.s.h. Na mocy umowy dotyczącej przeniesienia tego ogółu zbywca wystąpi ze spółki, a w jego miejsce wejdzie nowa osoba. Za swoje długi odpowiada przede wszystkim spółka jawna. Dodatkowo każdy wspólnik solidarnie ze spółką i pozostałymi wspólnikami odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem (art. 22 § 2 K.s.h.). Przy tym jest to odpowiedzialność uzupełniająca (subsydiarna). Art. 31 K.s.h. uzależnia bowiem możliwość wszczęcia egzekucji z majątku wspólnika od jej bezskuteczności z majątku spółki.

W przypadku przeniesienia omawianego ogółu na inną osobę, zasady odpowiedzialności za długi spółki reguluje art. 10 § 3 K.s.h. Zgodnie z nim za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki. Dla występującego wspólnika oznacza to, że nie zostaje on zwolniony z odpowiedzialności. Co istotne, nie będzie on odpowiadał za te zobowiązania, które powstaną po dacie opuszczenia przez niego spółki. Istotna jest tu data przejścia ogółu praw i obowiązków wspólników. Jest nią dzień zawarcia umowy zbycia tego ogółu, ewentualnie dzień wskazany w tej umowie. Reguły te dotyczą zobowiązań cywilnoprawnych. Zbywca ogółu praw i obowiązków wspólnika powinien zadbać o to, aby w przyszłości mógł łatwo wykazać datę zbycia udziału. Może rozważyć zawarcie umowy zbycia poprzez system S24, gdzie zawarcie umowy oparte jest o wzór umowy i połączone jest ze złożeniem wniosku o wpis zmian do KRS. Skorzystanie z systemu S24 da gwarancję prawidłowej identyfikacji stron, jak i daty dokonania czynności. Przy tym możliwość ta dotyczy jedynie spółek zawiązanych w trybie S24 i tylko wówczas, gdy umowa spółki nie była modyfikowana poza systemem S24 (art. 4 § 1 pkt 15 K.s.h.). Jeśli nie można skorzystać z systemu S24, wówczas warto rozważyć zawarcie umowy zbycia np. w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi czy w formie aktu notarialnego. Spółka zaś odrębnie powinna zgłosić zmiany składu wspólników do KRS.

W przypadku zaległości podatkowych (składkowych) wspólnik spółki jawnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe (składkowe) spółki. Nie ma tu ograniczeń czasowych dla osoby, która ma status wspólnika. Granice takie dotyczą natomiast byłego wspólnika, w tym m.in. tego, który zbył swój udział spółkowy. Odpowiada ona za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie, gdy był on wspólnikiem, a także zaległości wymienione w art. 52 oraz art. 52a powstałe w czasie, gdy był on wspólnikiem. Wynika tak z art. 115 § 2 zd. 1 Ordynacji podatkowej.